Helenka Grossowna, Cieslinscy, groby i demencja

Kiedy bylam w grudniu w Warszawie, pojechalismy z Michalem i z Mikolajem do Miedzylesia an grob rodzinny Junosza-Cieslinskich. Babcia, Dziadek, ciocia Janka, tata Michala i mama, Helenka Grossowna. Maja ladny grob rodzinny. Leza sobie wspolnie pod pieknym granitem. Ciekawe czy maja prowadza ciekawe dyskusje? Mialam zrobic zdjecie ale zapomnialam aparatu. Dlugo nie bylismy bylo wsciekle zimno, szaro buro i nieprzyjemnie. Grob znajduje sie glebi przy murze, wracajac badalam wszystkie groby, jedyne co mnie interesowalo to wiek zmarlej/zmarlego. Nie wiem dlaczego, ale tak akurat sie stalo. W sumie wiekszosc nie dozyla 70 roku zycia. Wyjatkowo 72 albo 75.
Dziadkowie, ciocia i Helenka Grossowna dozyli 90ki. I ponad to. Moze jest to uzaleznione od genow, od sposobu zycia, charakteru, odzywiania, podejscia do stressu. Tata Michala, moj ukochany Tadzio, do konca dni byl bardzo przytomny intelektualnie, zmarl bo odeszla Helenka. Byl mlodszy od niej o 7 lat. W ostatnich latach zycia Helenka niestety tracila pamiec i poczucie miejsca i czasu, w ktorym zyla. Pamietam, ze czasami nie rozpoznawala Michala nie mowiac juz o mnie czy o wnukach. Demencja jest tragiczna dla obserwatorow, dla tych, ktorzy musza zyc na codzien ze swiadomoscia, ze osoba, ktora jest bliska i kochana, przestaje nas rozpoznawac, przestsajemy istniec w jej swiadomosci, w jej odbiorze rzeczywistosci. Naszczescie Helenka Grossowna do konca byla radosna, spiewala piosenki i tanczyla. Pamietam jak przyjechala do Holandii i swietnie dawala sobie rade jeszcze w niemieckimi i w francuskim. Zabladzila pewnego dnia bedac z Mikolajem na spacerze, ale dzieki znajomosci jezykow odnalzla droge do domu. Zawsze byla ladna, nawet jako pomarszczona 90letnia staruszka, miala tylke wdzieku na twarzy. Mysle, ze jej dobroc charakteru (byla bardzo dobra dla innych) i lekkosc w traktowaniu problemow i zycia to sprawily.
A to portret, ktory kiedys namalowalam. To raczej szybki malunek niz dlugie studium.